Kinderdoseringen: medicijnen op maat

Deze cursus is onderdeel van het abonnement voor apothekers.

Ruim 60 cursussen
Onbeperkt toegang
Keuze uit meerdere pakketten

Net als volwassen patiënten, gebruiken zieke kinderen ook geneesmiddelen. Het onderzoek naar effectiviteit, doseringen en bijwerkingen van farmacotherapie bij kinderen is de laatste jaren toegenomen, mede door wetgeving vanuit de registratie-autoriteiten.
Dit is belangrijk omdat op het gebied van farmacokinetiek en farmacodynamiek grote verschillen zijn tussen zowel kinderen en volwassenen als tussen pasgeborenen en kleine kinderen.
Nog steeds is er wel een achterstand in informatie over toepassing, doseringen en bijwerkingen van geneesmiddelen bij kinderen, zeker in de jonge leeftijdscategorieën en bij nieuwere middelen. In de praktijk betekent dit dat zogenaamd 'off-label' en 'unlicensed' geneesmiddelgebruik frequent voorkomt bij kinderen.

Kinderen zijn geen kleine volwassenen. Toch werd bij het vaststellen van kinderdoseringen lange tijd uitgegaan van de dosering voor volwassenen. Vooral bij oudere medicatie ontbreekt vaak een specifieke kinderdosering. Het ‘vertalen’ van doseringen, zonder deugdelijk onderzoek, kan leiden tot te hoge of te lage dosering. Het uitvoeren van geneesmiddelonderzoek bij kinderen is complex door de heterogeniteit van deze leeftijdsgroep, kleine aantallen patiënten en de medisch-ethische aspecten rondom het uitvoeren van onderzoek bij wilsonbekwamen, zoals jonge kinderen.
Daarnaast kunnen resultaten uit de ene leeftijdsgroep (bv. adolescenten) niet zonder meer worden geëxtrapoleerd naar een andere leeftijdsgroep (bv. zuigelingen). Daarom wordt nu ook gekeken naar alternatieven zoals fysiologisch gebaseerd farmacokinetisch model (PBPK modellen) en gebruik van real life data, om informatie beschikbaar te krijgen.

Essentieel is ook het melden van bijwerkingen van geneesmiddelen bij kinderen, ook al zijn deze bijwerkingen bij volwassenen al bekend. Kinderen hebben een duidelijk ander patroon van bijwerkingen en laten soms zeer ernstige bijwerkingen zien. Langetermijnvervolgstudies zijn belangrijk bij het doen van geneesmiddelonderzoek bij kinderen, om ook effecten op groei en ontwikkeling in kaart te krijgen.

In deze cursus zullen we aan de hand van een aantal factoren zoals de farmacokinetiek van een geneesmiddel en de farmacodynamiek de achtergronden van het bepalen van doseringen bij kinderen behandelen. Ook gaan we in op geschikte toedieningsvormen- en wegen bij kinderen.
Therapietrouw is een belangrijke factor bij het toedienen van geneesmiddelen aan kinderen en komt uiteraard ook aan bod.

CanMEDS

Kennis en wetenschap 80%
Farmaceutisch handelen 20%

Leerdoelen

Na afloop van deze cursus:

kent u de farmacokinetische en farmacodynamische aspecten die van belang zijn bij het doseren van geneesmiddelen bij kinderen
kent u de informatiebronnen die u kunt gebruiken om kinderdoseringen op te zoeken
weet u welke formules u kunt gebruiken om kinderdoseringen uit te rekenen of te controleren
kent u de toedieningsvormen die het meest geschikt zijn voor kinderen van diverse leeftijden
kunt u de verschillen tussen off-label en unlicensed geneesmiddelgebruik benoemen
kunt u ouders advies geven aan de balie
heeft u handvatten om de therapietrouw bij kinderen te vergroten

Docent

dr. L.M. Hanff
Lidwien Hanff (1965) is als ziekenhuisapotheker/klinische farmacoloog werkzaam in het Prinses Maxima Centrum voor Kinderoncologie te Utrecht. Voorheen was zij werkzaam in het Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis. Zij heeft diverse studies uitgevoerd op het gebied van pediatrische farmacologie en kinderformuleringen, waarvoor zij meerdere subsidies ontving. Zij heeft verschillende bestuurlijke functies vervuld, zoals het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Ziekenhuisapothekers (NVZA) en het bestuur van het Nederlands Kenniscentrum voor Farmacotherapie bij kinderen (NKFK). Ook maakte ze deel uit van de Europese Paediatric Formulations party of the European Directorate for the Quality of Medicines & HealthCare (EDQM).