Mevrouw Schoneveld wil koken voor haar overleden echtgenoot
“Ik moet opschieten”, zegt ze terwijl ze door de gang ijsbeert, “hij komt zo thuis en de kinderen moeten nog huiswerk maken.”
Mensen met dementie leven vaak in de voorbije werkelijkheid. Wat doe je dan als zorgprofessional: liegen of de waarheid spreken? In dit blog geef ik alvast een paar tips.
En wil je écht goed voorbereid zijn op zulke dilemma’s? Volg dan onze e-learnings!
Liegen?
In het dagelijks leven ben ik sterk voorstander van de waarheid, maar in dit geval is de waarheid niet de beste optie voor mevrouw Schoneveld. Dat betekent trouwens niet dat je gaat liegen. Meebewegen is een betere term.
- Vraag eens hoeveel kinderen mevrouw heeft, of ze het naar hun zin hebben op school en wat ze in hun vrije tijd doen.
- Of vraag wat voor werk haar echtgenoot doet, en wat hij graag lust.
Maar: maak je vragen niet te ingewikkeld. Hoe heten uw kinderen? is te moeilijk, net zoals Hoe oud zijn ze nu?
Je wilt onrust en angst verminderen. Dat lukt alleen als je eenvoudige vragen stelt waarop de zorgvrager het antwoord weet.
De waarheid spreken?
De waarheid kan heel vervelend uitpakken. Denk aan de overleden echtgenoot van mevrouw Schoneveld. Als je zegt: Maar uw man is al 20 jaar dood, confronteer je haar niet alleen met zijn overlijden, maar ook met de achteruitgang van haar geheugen: ze is zoiets belangrijks als het overlijden van haar man vergeten. Hoe pijnlijk is dat?
Geheugentraining dan maar?
Vroeger dachten we dat het goed was om het geheugen te trainen. Belangrijke gebeurtenissen bleven we benoemen bij de zorgvrager.
Uw man leeft niet meer.
Uw kinderen zijn het huis uit.
U woont nu in zorgcentrum De Bonnekamp.
Inmiddels is duidelijk dat dit geen enkel effect heeft op de werking van het geheugen. Maar het heeft wél een zeer negatief effect op de emotionele staat van de zorgvrager.
Omgaan met beesten en spoken
Bij dementie kunnen ook angsten een rol spelen, zoals akelige beesten onder het bed en geesten die komen spoken. Ook dan werkt meebewegen (‘liegen’) beter dan zeggen dat er niks aan de hand is (de waarheid).
TIP:
Noteer terugkerende angsten in het zorgdossier en schrijf op wat de zorgvrager kalmeert.
Lukt kalmeren niet en heeft de angst impact op het dagelijks leven? Bespreek de situatie met andere zorgprofessionals in het Multidisciplinair Overleg.
Vergeet de mantelzorgers niet
Dementie is er 24 uur per dag. Mantelzorgers kunnen er niet aan ontsnappen, en de draaglast wordt alleen maar zwaarder.
- Vertel mantelzorgers over het verschil tussen ‘liegen’ en de waarheid. Leg uit waarom je voor een meebewegen kiest. Neem dit blog eventueel als voorbeeld.
- Veel mantelzorgers weten niet dat ook het denken en handelen achteruitgaan. Een zorgvrager die vroeger het nieuws op de voet volgde, kan niet meer in staat zijn om de krant te lezen. Wat een verschil is het als de mantelzorger gaat voorlezen uit de krant, in plaats van te mopperen dat ‘mama helemáál geen interesse meer heeft in de buitenwereld’.
Ouderdomsziekten kun je niet stoppen
Maar met een professionele benadering ondersteun je de zorgvrager op die momenten dat het op eigen kracht niet meer lukt.
