Mijn Drakenklimop kreeg gele bladeren
Duidelijk te veel water gehad, dacht ik.
Maar toen ik googelde, las ik dat de Drakenklimop juist gele bladeren krijgt van droogte.
Ik interpreteerde de signalen verkeerd.
En dat kan jou ook gebeuren als zorgprofessional. Daarom is het belangrijk dat je goed leert signaleren, zodat je weet of de zorgvraag verandert en wat eventueel je vervolgstap is.
Wat is signaleren precies?
Signaleren is het ongepland waarnemen van veranderingen. Je kijkt naar de situatie van de zorgvrager, en je gaat na: hoe was het eerst en hoe is het nu? Wat is er veranderd?
Signaleren doe je met al je zintuigen: zien, luisteren, ruiken, proeven, voelen. Sommige signalen zijn overduidelijk en meetbaar, zoals een beschimmeld brood in de koelkast. Andere signalen zijn minder duidelijk, zoals een zorgvrager die niet meer lacht als je iets grappigs vertelt.
Kom je voor het eerst bij een zorgvrager? Dan kun je nog niet signaleren, want je hebt geen vergelijkingsmateriaal.
Waarom is signaleren zo belangrijk
Sommige mensen blijven tot op hoge leeftijd fit, gezond en energiek. Anderen worstelen met steeds meer beperkingen, of ze krijgen meerdere aandoeningen tegelijk. En dan is het belangrijk dat je op tijd opmerkt of er meer of andere zorg nodig is.
Zo kun je ergere problemen mogelijk voorkomen. En je helpt de zorgvrager zo lang mogelijk zelfstandig te blijven.
Signaleren. Niet concluderen
Je las het al in mijn Drakenklimop-voorbeeld: voor je het weet ben je aan het concluderen in plaats van aan het signaleren. Kijk maar:
- Mevrouw Goossens ruikt niet fris en ziet er onverzorgd uit. Misschien dementeert ze?
- Meneer Markouch klaagt over pijnlijke benen en heupen. De huishoudelijk medewerker maakt beneden een bed op, want traplopen vindt zij niet meer verantwoord.
- Meneer Goedemondt raakt steeds sneller buiten adem. Zelfs bij het aardappels schillen. Astma, zegt de zorgprofessional. Zit ook in de familie.
Zie je wat er gebeurt? De waarneming is een mening geworden. Je verliest de professionele en persoonsgerichte benadering volledig uit het oog.
Tip: wees een detective
Een detective spoort feiten op. Hij heeft geen mening, trekt geen conclusies en grijpt niet ongevraagd in.
Dus niet: concluderen dat mevrouw Goossens dementeert omdat ze niet zo fris ruikt
En wel: de komende dagen de wasmand en de voorraad ondergoed checken, om na te gaan of mevrouw misschien ‘ongelukjes’ heeft
Niet: direct beneden een bed opmaken voor meneer Markouch nu hij zo’n pijn heeft
Maar: vragen wat er volgens meneer scheelt aan zijn been, en of je hem kunt helpen
Niet: de diagnose astma stellen bij meneer Goedemondt
En wel: zijn ademnood benoemen en zeggen dat je je zorgen maakt
En dan?
Als je iets signaleert, hoef je niet altijd contact op te nemen met je leidinggevende, de wijkverpleegkundige of de eerstverantwoordelijke. Je kunt ook nog even afwachten, of de situatie bespreken met de zorgvrager zelf of de familie.
In levensbedreigende situaties bel je natuurlijk direct 112.
Meer weten?
In onze e-learning Signaleren behandelen we de ins en outs van signaleren voor huishoudelijk medewerkers en helpenden. Hoe signaleer je, wat doe je met een signaal, en wat mag je niet? Daar gaat de cursus over.
Check ons compleet aanbod voor alle informatie:
PS: m’n Drakenklimop is weer helemaal happy, dus binnenkort verras ik m’n buren met kerngezonde stekjes. Zonder een spoortje geel 😉
