Pijn in de palliatieve fase - beleid en behandeling

Stap nu in

Deze cursus is onderdeel van het abonnement voor specialisten ouderengeneeskunde.
  • Ruim aanbod
  • Onbeperkt toegang
  • Keuze uit meerdere pakketten

Pijn is een onaangename sensorische of emotionele ervaring samenhangend met actuele of potentiële weefselbeschadiging of beschreven in termen van een dergelijke beschadiging (International Association for Study of Pain, 1994). Een meer pragmatische definitie van pijn is ‘pijn is datgene wat een persoon die het ervaart zegt dat het is en is aanwezig wanneer hij/zij zegt dat het aanwezig is’ (McCaffery 1989).

In de palliatieve fase - de eindfase van een ernstige ziekte waarbij de medische zorg alleen nog gericht is op het voorkómen en verlichten van lijden - komt pijn vaak voor en dit betekent dat pijnverlichting een belangrijk onderdeel uitmaakt van palliatieve zorg. In deze cursus maakt u kennis met de epidemiologie, pathofysiologie en etiologie van pijn in de palliatieve fase, alsmede met de diagnostiek en de medicamenteuze en niet-medicamenteuze behandeling van pijn. De specialist ouderengeneeskunde die de inhoud van deze cursus beheerst, is in staat om adequaat te handelen bij de meest voorkomende pijnproblemen in de palliatieve fase.

Leerdoelen

Na het volgen van deze cursus:

  • kunt u de verschillende soorten pijn benoemen
  • kent u de epidemiologie, pathofysiologie en etiologie van pijn
  • kunt u de diagnostiek van pijn beschrijven en de verschillende scoringssystemen noemen
  • kunt u de medicamenteuze en niet-medicamenteuze behandelmogelijkheden van pijn benoemen

Docent

  • drs. Annemarie den Dulk

    Annemarie den Dulk is specialist ouderengeneeskunde (SO) en kaderarts palliatieve zorg. Ze werkt als SO en hospice-arts in hospice Marianahof/Avoord in Etten-Leur. Annemarie is al jaren lid van het Palliatief Netwerk Stadsgewest Breda en verzorgt geregeld onderwijs op themabijeenkomsten van het netwerk. Daarnaast is ze sinds eind 2016 voorzitter van Stichting PalliaLiefje en sinds oktober 2017 als consulent en voorzitter verbonden aan het Transmuraal PAT (Palliatief Advies Team) Stadsgewest Breda en redactielid van het tijdschrift 'Pallium'. Ze neemt deel aan verschillende PaTz-groepen in haar regio. Ook binnen haar eigen organisatie geeft ze bijna wekelijks onderwijs over palliatieve zorg aan de verpleging. Ze merkt daarbij dat palliatieve zorg vaak weinig aandacht heeft gekregen in de basisopleiding. Ook voor artsen met weinig ervaring in de palliatieve zorg is kennisdeling en aandacht voor consultatie volgens haar erg belangrijk. Ze is ervan overtuigd dat de kwaliteit van zorg in de laatste levensfase hierdoor zal verbeteren.

  • drs. Piet van Leeuwen

    Piet van leeuwen is sinds 1980, aansluitend aan zijn huisartsenopleiding, actief geweest als verpleeghuisarts/specialist ouderengeneeskunde in de regio’s Utrecht en Amersfoort. Hij vervulde daarbij ook managementfuncties. Hij was verbonden aan de indicatiecommissie van de stad Utrecht en aan het project wachtlijstservice rond dementerende thuiswonende ouderen. In 2000 maakte hij de overstap naar de palliatieve zorg als consulent van het PalliatieTeam Midden-Nederland en als hospice-arts van de Johannes Hospitia in Vleuten en Wilnis. Daarnaast was hij groepsbegeleider bij de opleiding van verpleeghuisartsen (GERION) en gastdocent rond thema’s uit de palliatieve zorg. Sinds 2007 is hij de vaste palliatief consulent van het Sint Antonius Ziekenhuis te Nieuwegein en Utrecht. Hij heeft diverse artikelen over palliatieve zorg en ALS geschreven, was redacteur van Pallium en is aan diverse beroepsopleidingen verbonden als docent palliatieve zorg met als specifiek aandachtsgebied ALS. Sinds 2004 is hij auteur van cursussen van CME-Online op het gebied van palliatieve zorg.

Stap nu in

Deze cursus is onderdeel van het abonnement voor specialisten ouderengeneeskunde.
  • Ruim aanbod
  • Onbeperkt toegang
  • Keuze uit meerdere pakketten